Obchodzony w kwietniu Miesiąc Zdrowia został ustanowiony z myślą o zwróceniu uwagi opinii publicznej na najbardziej palące kwestie związane ze zdrowiem. Jakie przypadłości są charakterystyczne dla pracowników biurowych?

Według danych Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, na bóle w obrębie rąk, ramion, barków i szyi skarży się nawet 44% pracowników biurowych. Obok dolegliwości związanych z obciążeniem układu mięśniowo-szkieletowego, problemem są zaburzenia funkcjonowania narządu wzroku. Częstotliwość i stopień ich dokuczliwości zależy od ilości czasu spędzanego dziennie przed komputerem. Łącznie przed ekranami: telewizora, komputera, smartphone’a i tabletu, przeciętny Polak spędza dziennie 6 godzin i 21 minut. Biorąc pod uwagę długość standardowego dnia pracy – tj. 8 godzin, można przypuszczać, że osoby pracujące przy komputerze znacząco przekraczają średnie wartości. Powszechność charakterystycznych schorzeń wynika również z faktu, że zaledwie 5% miejsc pracy biurowej spełnia ergonomiczne wymogi.

Na własne oczy

Zgodnie z prawem, każdy pracownik, którego obowiązki wiążą się z obsługą komputera, powinien co godzinę skorzystać z trwającej co najmniej 5 minut przerwy od patrzenia w ekran. Według danych zaprezentowanych w raporcie Ergotest 2009, regularnie robi to 60% respondentów. 33% pozwala odpocząć oczom, jeśli dysponują chwilą wolnego czasu. 7% badanych nie robi tego nigdy. Prócz długotrwałego skupiania wzroku na nieoddalonych obiektach, komfort pracy obniża również szereg czynników związanych z nieodpowiednim oświetleniem. – Na stan oczu pracowników biurowych negatywnie wpływają takie zjawiska, jak: przykry efekt olśnienia spowodowany zastosowaniem opraw oświetleniowych nieprzystosowanych do pomieszczeń z ekranami monitorów oraz zbyt niskie natężenie światła na stanowisku pracy – wymienia Maciej Gronert, projektant oświetlenia firmy TRILUX Polska. Niedostosowanie trybu oraz stanowiska pracy do opisanych wyżej zaleceń, może skutkować wystąpieniem tak zwanego Computer Vision Syndrome (CVS). Opisany przez Amerykańskie Stowarzyszenie Optometrystów zespół objawów obejmuje: bóle głowy oraz podrażnienie, suchość i zmęczenie oczu. - Sposobem na zapewnienie odpowiednich warunków pracy w biurze jest zastosowanie opraw spełniających wymagania norm oświetleniowych dla stanowisk roboczych z monitorami pod względem natężenia światła oraz ujednoliconego wskaźnika ograniczenia olśnienia – mówi Maciej Gronert. – Warto również dążyć do organizacji pracy w sposób pozwalający przeplatać zadania wymagające wpatrywania się w ekran komputera z innymi aktywnościami – dodaje ekspert firmy TRILUX Polska.

Odpowiednia postawa to podstawa

W badaniach ergonomii biur Fellowes z 2013 roku, 85% respondentów odczuwało wymienione wyżej dolegliwości oczu. Choć wiąże się to z oczywistym dyskomfortem, taki stan rzeczy może dodatkowo spowodować schorzenia wykraczające daleko poza zaburzenia funkcjonowania narządu wzroku. Nieskorygowane problemy skutkują próbami zniwelowania dokuczliwości poprzez zmianę pozycji ciała. Pracownicy przybierają w efekcie postawę powodującą zmęczenie układu mięśniowo-kostnego oraz zwiększone napięcie mięśni gałki ocznej. W dłuższej perspektywie prowadzi to do pogłębienia się zaburzeń wzroku. Dodatkowo, w wyniku obciążenia pleców, ramion i szyi powstają natomiast bolesne i trudne w leczeniu kontuzje.

Pracodawcy mogą przeciwdziałać tego typu problemom (i wynikającym z nich dodatkowym kosztom związanym z pogorszeniem stanu zdrowia i absencją pracowników), zapewniając odpowiednie wyposażenia stanowiska pracy. Według Rozporządzenia MPiPS, zalecane są takie sprzęty, jak: monitor regulowany w dwóch płaszczyznach (5° do przodu, 20° do tyłu i po 60° na boki wokół własnej osi), stół pozwalający na swobodne umieszczenie klawiatury 100 mm od jego przedniej krawędzi oraz krzesło, dzięki któremu zachowany będzie kąt minimum 90° między ramieniem a przedramieniem. Dodatkowo, wysokość siedziska powinna umożliwić obserwację monitora w zakresie 20°-50° poniżej linii oczu pracownika.