Jaką formę zatrudnienia wybrać?
Świadczyć pracę, w szerokim tego słowa znaczeniu, można w wielu formach. Jednymi z nich są umowy: o pracę, zlecenia i o dzieło. W zależności od tego, którą z tych form wybierzemy powinniśmy być świadomi konsekwencji i rygorów, jakimi obarczone są te umowy.
Umowa o pracę, a umowy cywilnoprawne
Umowa zlecenia czy o dzieło, są umowami cywilnoprawnymi, a więc strony dowolnie mogą ułożyć treść tego stosunku między sobą. Nie ma regulacji, które wkraczałyby władczo w treść tych umów, co do zasady. To z pewnością odróżnia je od umowy o pracę. Jeśli natomiast chodzi o różnicę pomiędzy umową o dzieło, a zlecenia, to należy powiedzieć, iż umowa o dzieło, to umowa rezultatu, a umowa zlecenia jest umową starannego działania. Stąd umowa o dzieło właściwa będzie np. dla artysty mającego wykonać konkretne dzieło. Umowa zlecenia, jako jedyna spośród wymienionych może być umową nieodpłatną, a więc świadczoną bez wynagrodzenia. To co odróżnia umowy cywilnoprawne od umowy o pracę, to z pewnością brak podporządkowania organizacyjnego wobec „pracodawcy”. W przeciwieństwie do umowy o pracę, z umowami tymi nie wiążą się żadne świadczenia zagwarantowane ustawowo, jak prawo do urlopu, dobowego odpoczynku, szczególna ochrona kobiet w ciąży, czy w wieku przedemerytalnym przed zwolnieniem. Przy umowie o pracę istnieje podporządkowanie pracownika pracodawcy, tak organizacyjnie, jak i merytorycznie.
Skutki w sferze ubezpieczeń społecznych
To, co czyni umowy cywilnoprawne bardziej atrakcyjnymi, niż umowy o pracę dla „pracodawców”, to z pewnością mniejsze obciążenia z tytułu składek.
Najkorzystniej przedstawia się pod tym względem umowa o dzieło, gdyż składki nie muszą być odprowadzane z żadnego tytułu ubezpieczenia. Tak samo przedstawia się sytuacja w przypadku zawarcia umowy zlecenia z uczniem lub studentem do 26 roku życia. Natomiast osoba powyżej 26 roku życia pracująca tylko na umowę zlecenia, otrzymuje wynagrodzenie pomniejszone o obowiązkowe składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne, oraz wypadkowe, ale tylko, jeśli świadczy pracę w siedzibie pracodawcy. Składka na ubezpieczenie chorobowe natomiast jest dobrowolna. Przy umowie o pracę odprowadzane są obowiązkowo wszystkie składki.
